Nederland staat in de top 5 van de grootste koffiedrinkers in de wereld. Niet zo gek. Koffie drinken heeft voor veel mensen iets gezelligs/sociaals, het maakt je alert, energiek, blij en gefocust. Zelfs mensen die geen koffie drinken zeggen graag “zullen we even een bakkie doen?” Maar, koffie heeft ook een keerzijde. Cafeïne beïnvloedt veel verschillende lichaamsfuncties en stimuleert je stresshormonen. In dit artikel leggen we uit waarom minder koffie drinken een goed idee is, hoe het kan komen dat je zonder koffie niet functioneert en vooral: wat te doen?
Tijdens een Rechargeweek stop je met koffie drinken. Waarom eigenlijk?
Rechargen betekent teruggaan naar je lichaamseigen balans & energie. Koffie is een externe stimulant en beïnvloedt je energie op verschillende manieren:
1. Het stimuleert de aanmaak van cortisol & adrenaline (stresshormonen)
Elke keer als je koffie drinkt, werkt dit lichamelijk gezien stressverhogend. Koffie zorgt namelijk voor een toename van cortisol & adrenaline (stresshormonen). Daardoor kan teveel koffie stressverhogend werken. Dit is merkbaar als een onrustig gevoel, angst of slapeloosheid. Het kan dus ook zo zijn dat je in tijden van veel stress minder koffie kunt hebben dan in ontspannen tijden: je stress-emmer raakt voller.
2 koppen koffie (200mg) verhoogt je cortisolniveau binnen 60 minuten met 30%!
2. Cafeïne stimuleert de aanmaak van dopamine
Doordat er meer adrenaline wordt aangemaakt krijgt je dopamine ook een boost. Dopamine is een neurotransmitter die zorgt voor het ‘LET’S GO!’ gevoel. Dit is ook de reden waarom je je zo lekker kunt voelen na het drinken van koffie. Klinkt goed, toch? Helaas is dopamine ook verslavend en wordt je daarom gauw afhankelijker van koffie.
3. Koffie vermindert de werking van adenosine
Adenosine is een rustgevende stof. Cafeïne bezet als het ware de plekken op je cellen voor adenosine om aan te dokken, waardoor adenosine minder goed kan werken. Dit effect vindt alleen plaats als je al moe bent, want adenosine komt te voorschijn op het moment dat je hersencellen moe zijn door hard werken. Adenosine zegt dan: “doe maar rustig aan, communiceer maar wat minder met elkaar!” Cafeïne vermindert dus de werking van dit kalmerende stofje waardoor je eigenlijk jezelf buiten je grenzen dwingt te gaan.
Cafeïne vermindert de werking van het rustgevende stofje adenosine waardoor je eigenlijk jezelf buiten je grenzen dwingt te gaan.
4. Te veel of te laat koffie drinken kan leiden tot slapeloosheid, angst, onrust en een hoge bloeddruk
Er gaat een verhaal rond over de oorsprong van koffie. Namelijk dat een geitenherder Kaldi in Ethiopië koffie ontdekte doordat zijn geiten rode bessen hadden gegeten van een bepaalde plant. De geiten werden zo actief en vol energie dat ze ook niet meer sliepen. Slaap jij niet lang of niet diep genoeg (doorlinken naar artikel over kwalitatieve slaap) dan is het de moeite waard om eens te proberen om koffie wat vaker te laten staan, vooral in de middag en avond. Sommige mensen breken cafeïne minder goed af in de lever: dit is genetisch bepaald. In dit geval beïnvloedt koffie je slaap enorm.
Koffie werkt gemakkelijk verslavend. Als je niet oppast kan het zo zijn dat je:
Waarom kunnen sommige mensen wel veel koffie hebben?
Goed om te weten: de één kan koffie beter afbreken dan de ander. Dit heeft te maken met de hoeveelheid van specifieke enzymen vanuit de lever. Je genen bepalen in hoeverre dit enzym gereguleerd wordt en of jouw lever cafeïne goed kan afbreken of niet. Daarom is voor de één slechts 1 kopje koffie al te veel en voor de ander veel meer. Sowieso is het effect van cafeïne afhankelijk van verschillende factoren, bijvoorbeeld: je mentale en lichamelijke gesteldheid, je leeftijd, leefstijl (is je lichaam bijvoorbeeld ook heel druk met medicijnen, alcohol of toxines uit cosmetica afbreken?).
Wat als je bent gestopt/mindert met koffie en je niet kunt functioneren?
Doordat cafeïne de kalmerende stof adenosine-receptoren bezet, gaat je lichaam als reactie hierop steeds meer receptoren (sleutelgaten naar je cel) aanmaken. Daardoor heb je steeds meer koffie nodig om dezelfde alertheid te ervaren. Zodra je minder koffie gaat drinken of ermee stopt, kun je ontwenningsverschijnselen krijgen zoals hoofdpijn, vermoeidheid, een slecht humeur en sombere gevoelens. Dit komt omdat er dan onbezette adenosinereceptoren (aanhechtingspunten) zijn.
Wat te doen als je ontwenningsverschijnselen hebt?
Geen zorgen! Als je langer stopt met koffie verdwijnen de overtollige adenosinereceptoren en herstelt je lichaam zich weer naar de natuurlijke balans. Zo heb je deze oppepper niet meer ‘nodig’ om je goed te voelen, maar kun je gewoon af en toe eens genieten van een kopje koffie.
Tips voor tijdens de afkick-periode
